Terugblik van de ondernemingsraad

2023: opschaling in een instabiele buitenwereld

De OR heeft de in 2022 geformuleerde visie, OGSM en speerpunten, gebaseerd op de Alliander visie en strategie, in 2023 verder uitgewerkt en concreet gemaakt. De speerpunten gaan over de balans tussen zeggenschap en medezeggenschap, tussen topwerkgever en topwerknemer en tussen maakbaarheid en weerbaarheid.

In 2023 hadden we maandelijks een vergadering met de RvB en behandelden we daarnaast ook zeven adviesaanvragen, acht instemmingsvragen en zesentwintig informatienotities, met veranderingen beperkt tot een deel van Alliander. Voorbeelden hiervan zijn de adviesaanvragen over toekomstbestendig GVR&N (Grootverbruik, Reconstructie en Netten), de oprichting van Grote Werkpakketten en de verkoop van Kenter. Ook zijn veranderingen behandeld met een grote impact op alle medewerkers van Alliander, zoals de HR-projecten performancemanagement, functiehuis en beloningsbeleid. Daarnaast heeft de OR met de verantwoordelijke deskundigen deepdives gedaan over onder andere de strategie, financiën, HR, arbodienst en duurzame inzetbaarheid. Tenslotte werden met de RvB ook informele overleggen gevoerd over Alliander vanuit de rollen van zeggenschap en medezeggenschap en is met de RvC een open discussie gevoerd over het thema Maakbaarheid.

Maakbaarheid: alles wat het werkpakket van Alliander beïnvloedt

De OR heeft in overleggen met de Raad van Bestuur een goed inzicht verkregen in de strategie, de financiële situatie van Alliander en hoe Alliander communiceert met de landelijke politiek. Afgelopen jaar hebben we het thema Maakbaarheid regelmatig besproken, op basis van de strategische agenda en in verschillende sessies met de RvB en de directeur Strategie. Maakbaarheid is gericht op bouwen, bouwen, bouwen, op het beter en flexibeler benutten van de netten en op het verbeteren van de communicatie met de klant. Voor de OR is het vooral van belang om inzicht te hebben in wat de maakbaarheidsopgave is, hoe Alliander ervoor staat, of de opgave behapbaar is, of de plannen van Alliander daar voldoende op zijn afgestemd en wat de impact is op de organisatie en de medewerkers. Zo zijn we naar aanleiding van de werkweek in september, waarin alle directeuren de strategische meerjarenplannen hebben gedeeld, door de bestuurder meegenomen in het integrale businessplan van Alliander. We blijven ook in de onderdeelcommissies scherp en kritisch de uitwerking van de businessplannen van de individuele organisatieonderdelen volgen. Verder is het onderzoek naar verkoop van Kenter afgerond en uitgevoerd. Een ontwikkeling waar we als OR nauw bij betrokken waren en over hebben geadviseerd. Daarnaast ondersteunt de OR de ontwikkeling van medezeggenschap bij Kenter.

Topwerkgever: sturing aan en randvoorwaarden voor de organisatie

Congestieproblemen hebben veel effect op wat en hoe onze medewerkers hun werk moeten doen. Steeds vaker leidt dit tot onveilige situaties voor onze medewerkers, in het veld, maar ook online. Als OR vinden we dit totaal onacceptabel en zijn we positief over het agressieloket dat dit jaar hiervoor is ingericht en andere maatregelen om onze werknemers weerbarder te maken.
De beoogde enorme groei van het aantal medewerkers vereist dat alle HR-processen efficiënter verlopen. De OR heeft daarom veel energie gestoken in de HR-projecten, waaronder een eenvoudiger functiehuis, een effectiever prestatiemanagement en een transparantere beloningssystematiek en in de samenhang tussen deze instrumenten. Zo is er al bij de instemming van performancemanagement door de OR aandacht gevraagd voor de grote impact ervan en is de koppeling gelegd naar de OR speerpunt ‘van werkdruk naar werkplezier’.
Ook aan andere onderwerpen heeft de ondernemingsraad in co-creatie meegewerkt. Zo heeft de OR geadviseerd over het leasebeleid met als thema’s elektrificatie van het wagenpark en verhoging van het normleasebedrag. In het overleg met de Raad van Bestuur pleit de OR ervoor om het bestaande mobiliteitsbeleid te moderniseren.

Topwerknemer: proactief uitvoering aan het Alliander beleid 

Ondanks uitstroom door pensionering en de krappe arbeidsmarkt is afgelopen jaar het aantal medewerkers fors gegroeid. Hierdoor is circa de helft van de medewerkers nog maar vier jaar of minder bij Alliander werkzaam. Dit vergt meer aandacht voor onderwerpen als onboarding, training en begeleiding. Dat legt extra druk op de huidige medewerkers. Alliander vraagt de medewerkers om proactief bij te dragen aan de Alliander-opgave, aan het veranderen van de cultuur en om hun persoonlijke leiderschap verder te ontwikkelen. Als medezeggenschap denken we mee om dit in goede banen te leiden. Voorbeeld hiervan is het OR-onderzoek naar behoud van medewerkers, waarvan de resultaten zijn ingebracht in de ontwikkeling van de bovengenoemde HR-tools. De OR zal de implementatie hiervan in 2024 scherp volgen.

Ook in 2023 heeft de OR de bestuurder gewezen op het risico op (energie)armoede bij onze medewerkers. De HR-organisatie houdt de aantallen loonbeslagen bij als indicator voor energiearmoede. Maar omdat niet alle regelingen die Alliander aanbiedt voldoende bij alle medewerkers bekend zijn, pleit de OR voor een betere communicatie hierover.
Onderhandelingen over arbeidsvoorwaarden vinden plaats tussen de werkgever en de vakbonden. Maar als medezeggenschap hebben we hier invloed op uitgeoefend door beide partijen inzicht te geven in wat er leeft in de organisatie en wat voor eisen medewerkers stellen aan moderne arbeidvoorwaarden. De OR heeft directe invloed op de totstandkoming van arbeidvoorwaarden in bedrijfsregelingen. Zo heeft de OR invloed uitgeoefend op maatregelen die de koopkracht van medewerkers versterken. Denk aan bedrijfsregelingen die bijdragen aan inflatiecorrectie, zoals tijdelijke verhoging van de reiskostenvergoeding, verhoging van de wacht- en storingsdienstvergoedingen, de koffiegeldregeling voor medewerkers in de buitendienst en een tijdelijke maatregel A voor monteurs met aanwijzing. Er zijn ook regelingen waarmee we medewerkers met schulden kunnen bijstaan.

Weerbaarheid: van werkdruk naar werkplezier en de mentale weerbaarheid van medewerkers 

De werkdruk die medewerkers van sommige afdelingen of teams kunnen ervaren is een zorg voor de OR en daarmee een onderwerp dat geregeld op tafel komt in de gesprekken met de bestuurder. De OR heeft het kaderdocument over reorganisaties uitgebreid, waarmee we bij iedere voorgenomen grote verandering expliciet aandacht vragen voor wat de impact van de verandering is op de werkdruk en het werkplezier van medewerkers. Sociale veiligheid blijft belangrijk voor de OR. Het bespreekbaar hiervan maken en houden is uitermate belangrijk in een snel groeiend en steeds diverser wordend Alliander. De basis om goed je werk te kunnen doen is dat je je geaccepteerd voelt zoals je bent en dat je je veilig voelt in de omgang met leidinggevenden, collega’s, leveranciers en klanten.
Doordat meer verantwoordelijkheden worden geplaatst bij de organisatieonderdelen is het nodig dat op het niveau van de directies van de organisatieonderdelen de medezeggenschap wordt versterkt. Medezeggenschap is immers alleen effectief als het de zeggenschap volgt. Dit kan helpen bij het goed bespreekbaar maken bij de directeuren van wat er leeft bij onze medewerkers.

Het thema ‘behoud’ blijft in 2024 en de jaren die volgen onze aandacht houden als medezeggenschap. Zeker in een onstabiele wereld waarin medewerkers groot belang hechten aan een prettige, veilige en stabiele werkomgeving, waarin ze optimaal kunnen presteren en zich goed kunnen ontwikkelen. De ondernemingsraad blijft zich daarvoor inspannen.

Namens de OR Alliander,
Nico Büskens